THIÊN THỦ THIÊN NHÃN BỒ TÁT

1. Thiên thủ Thiên Nhãn Bồ Tát là ai? 

 

Danh xưng đầy đủ của Thiên Thủ Thiên Nhãn Bồ Tát được biết đến với cái tên tôn kính là Thiên Thủ Thiên Nhãn Quán Tự Tại Bồ Tát. Trong dân gian, Phật tử thường gọi Ngài bằng những danh xưng khác nhau như Thiên Thủ Thiên Nhãn Quán Thế Âm, Thiên Tý Quán Âm, Thiên Thủ Thiên Tý Quán Thế Âm, Thiên Thủ Thánh Quán Âm, và nhiều danh hiệu khác. Ở Việt Nam, Ngài thường được gọi là Quán Âm Tự Tại Bồ Tát, một danh xưng được lưu truyền rộng rãi trong cộng đồng.

 

Trong văn kiện Phật giáo, Quán Thế Âm Bồ Tát được coi là một trong những vị Bồ Tát quan trọng, được tôn thờ và cúng dường rộng rãi, đặc biệt là trong truyền thống Phật giáo Đại thừa. Theo các kinh sách như Thiên Thủ Kinh, Thiên Quang Nhãn Kinh, Mẫu Đà La Ni Kinh, Thiên Thủ Thiên Nhãn Bồ Tát được mô tả như là hóa thân của Quán Thế Âm Bồ Tát tại cõi Tây Phương, nơi Đức Phật A Di Đà trở thành giáo.

 

Ngài là biểu tượng của Đại Từ và Đại Bi, tỏa sáng như ánh sáng cứu giúp và giải thoát, là hình ảnh hồn nhiên của lòng từ bi trong truyền thống Phật giáo Đại thừa. Nhiều tài liệu mô tả Ngài như Thân sở hóa của Đại Nhật Như Lai, trong khi Thiên Thủ Thiên Nhãn Kinh đề cập đến Ngài là hậu thân của Chính Pháp Minh Như Lai. Với tên gọi Thiên Thủ Thiên Nhãn, "Thiên" biểu thị sự vô số và không giới hạn, "Thủ" là mắt, và "Quan" thể hiện sự thấu suốt. "Thế" mang ý nghĩa trần gian, trong khi "Âm" là âm thanh.

 

Do đó, Quan Thế Âm Thiên Thủ Thiên Nhãn là vị Bồ tát với vô số bàn tay và mắt, đại diện cho khả năng cứu giúp không ngừng. Ngài có khả năng lắng nghe tiếng kêu cứu từ chúng sinh trần gian. Với nghìn mắt và nghìn tay, Ngài có thể soi thấu mọi sương mù thế giới, nghe thấu hàng trăm nghìn câu chuyện, và đồng thời hiểu rõ những khổ đau, bi kịch và than phiền của con người.

 

2. Sự Tích về Thiên Thủ Thiên Nhãn Bồ Tát

 

Thiên Thủ Quán Âm Đại Bồ Tát thường được miêu tả với hình ảnh ấn tượng của 40 cánh tay, mỗi tay đều mang theo một con mắt, tạo nên tổng cộng nghìn tay. Đôi tay chính của Ngài thực hiện các động tác hiệp chưởng, trong khi 38 tay còn lại cầm theo các biểu tượng và công cụ quan trọng của Phật giáo như búa, kiếm, tịnh bình, chày kim cang, bánh xe pháp, vải lụa gấm vóc, tràng hoa và châu báu.

 

Phần đầu của Ngài được chia thành 11 giác ngộ tương ứng với 5 tầng. Tầng trên cùng là Pháp thân, tầng tiếp theo là Báo thân và 3 tầng cuối cùng được gọi là Hoá thân. Thiên Thủ Thiên Nhãn Bồ tát được biểu thị bằng 9 khuôn mặt, trong đó có 3 mặt ở bên trái đại diện cho bình đẳng tính trí, 3 mặt giữa là biểu tượng của Đại viên cảnh trí, và 3 mặt bên phải biểu thị cho thuyết pháp quan sát. Thân hình của Ngài mang màu trắng, có 11 hoặc 27 mặt, với đầu đội bảo quân. Mỗi bàn tay của Ngài đều chứa một con mắt trí tuệ, đồng thời tay cầm nhiều công cụ và biểu tượng, tượng trưng cho sự đa dạng của mọi lĩnh vực trong cuộc sống.

 

3. Ý nghĩa về việc thờ Thiên Thủ Thiên Nhãn Bồ Tát

 

Đại Bồ tát Thiên Thủ Thiên Nhãn, hay Ngài Quán Thế Âm Bồ tát theo lời gọi của Phật tử, không chỉ là biểu tượng của lòng thương xót mà còn là Người lắng nghe mọi âm thanh từ trần gian. Bằng cách chia tự thành từng phần, "Quán" biểu thị sự thấu hiểu, "Thế" là thế giới chúng ta đang sống, và "Âm" là tiếng nói. Quán Thế Âm chính là hiện thân của sự cứu độ, xuất hiện ngay khi tiếng kêu cứu của chúng sinh vang lên, mang đến sự giải thoát.

 

Ngài mong ước mang lại hạnh phúc và bình an cho tất cả chúng sinh, kìm hãm sự đau khổ và gia tăng sự sống thọ. Ngài xóa bỏ mọi ác nghiệp và tội lỗi, chữa lành mọi bệnh tật, xa lìa mọi chướng ngại và đưa chúng sinh thoát khỏi vòng xoáy đau khổ. Quán Thế Âm Bồ Tát là nguồn động viên để mọi người tiếp tục trên con đường thiện đức và đạt được những kết quả tích cực, làm hồi sinh các phẩm chất thiện lành và xua tan sự sợ hãi.

 

4. Thờ cúng Thiên Thủ Thiên Nhãn Bồ Tát đúng cách

 

Thiên Thủ Thiên Nhãn Đại Bồ Tát là biểu tượng của lòng khoan dung, lòng nhân ái, lòng từ bi và lòng hỉ xảo của nhà Phật. Ngài không chỉ giúp chúng sinh vượt qua khó khăn và nhận thức chân lý đạo Phật, mà còn làm dịu đi những nỗi đau và phiền não trong cuộc sống thường nhật, mang lại sự an lạc và bình yên.

 

Trong việc thờ phượng Thiên Thủ Thiên Nhãn Bồ Tát, gia chủ cần chú ý đến một số điều quan trọng. Khi xây dựng bàn thờ Bồ Tát, nó nên được đặt ở vị trí phù hợp, thường là trung tâm của không gian, như phòng thờ hoặc phòng khách - những nơi trọng yếu trong ngôi nhà. Đối với ánh sáng và không khí tốt, nên để tượng đối diện với cửa sổ, tránh đặt nó sau lưng cửa sổ. Việc đặt bàn thờ ở trung tâm giúp tối đa hóa ảnh hưởng tích cực của nó đối với sự hòa hợp và an lạc cho gia đình. Tuy nhiên, để có vị trí đặt tượng phù hợp và hợp phong thuỷ, việc tìm hiểu ý kiến của thầy phong thuỷ là một lựa chọn thông minh. Quy định cứng nhắc rằng các phật tử tuyệt đối không nên đặt bàn thờ phật ở những khu vực có hoạt động đông đúc.

 

Trong triết lý Phật giáo, không có quan niệm về ngày tốt hay xấu, mà tập trung chủ yếu vào lòng thành tâm và sự kính trọng của gia chủ đối với Tam Bảo. Tuy nhiên, nhiều Phật tử vẫn mong muốn lựa chọn những ngày tốt lành và hoàng đạo để thỉnh tượng. Các ngày thích hợp cho việc thỉnh tượng bao gồm mùng 1 và ngày rằm theo lịch âm, cùng với những ngày đặc biệt như ngày vía Đức Quán Thế Âm như ngày 19/2 âm lịch (hay còn gọi là ngày đảng sinh), ngày 19/6 là ngày Phật đắc đạo, ngày 19/9, và ngày Phật xuất gia.

 

Khi thỉnh tượng Thiên Thủ Thiên Nhãn Bồ Tát, gia chủ nên sắp xếp bàn thờ một cách trang nghiêm, ấm cúng và chu đáo. Khi rước tượng về nhà, tượng nên được đặt ngay trên bàn thờ một cách trang trọng, và quan trọng nhất là không nên dừng ghé ở những nơi khác hoặc đặt tượng lên bàn ghế trước khi đặt lên bàn thờ.